Hiện Trung Quốc chưa công nhận các công ty giám định, khử trùng của Việt Nam để kiểm soát chất lượng gạo trước khi xuất khẩu vào thị trường này theo Nghị định thư về kiểm dịch thực vật đối xuất khẩu gạo , cám Việt Nam sang Trung Quốc. Đại diện các doanh nghiệp xuất khẩu gạo cho rằng, đây là điều nghịch lý khiến cho xuất khẩu gạo theo đường chính ngạch khó thực hiện.

Hiện gạo xuất sang thị trường Trung Quốc chủ yếu theo các hợp đồng cũ còn lại. Tuy nhiên, số lượng này là rất khiêm tốn so với hàng trăm nghìn tấn gạo đang tồn kho tại các doanh nghiệp.

Nghị định thư được kỳ vọng mở ra hướng đi bền vững cho hạt gạo của nước ta theo con đường xuất khẩu chính ngạch. Tuy nhiên, việc siết chặt đường tiểu ngạch trong khi chính ngạch chưa thông sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động xuất khẩu gạo của nước ta; cánh cửa để gạo Việt Nam vào Trung Quốc sẽ bế tắc.